Nguyễn Sơn Hà - niềm tự hào xứ Đông Dương
Theo nhiều thống kê, sau hơn một thập kỷ ổn định hoặc cải thiện, sức khỏe tâm thần của thanh thiếu niên đã lao dốc vào đầu những năm 2010. Theo đó tỉ lệ trầm cảm, lo âu, tăng đột biến, thậm chí tăng gấp đôi so với thời gian gần đây. Tại sao lại thế? Điều này sẽ được giải đáp trong cuốn Thế hệ lo âu mà tỉ phú Bill Gates chọn là một trong những tác phẩm yêu thích của mình. Trong cuốn sách này, nhà tâm lý học xã hội Jonathan Haidt lập luận rằng sự suy giảm các hoạt động chơi tự do trong thời thơ ấu và sự gia tăng việc sử dụng điện thoại thông minh ở thanh thiếu niên chính là hai nguyên nhân chính gây ra căng thẳng tâm lý ngày càng tăng ở giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Z.Theo Haidt, khi các bạn trẻ dần từ bỏ điện thoại bấm nút để chuyển sang điện thoại thông minh với các ứng dụng mạng xã hội, thời gian trực đã tuyến tăng mạnh trong khi ngược lại thời gian giao tiếp trực tiếp với bạn bè và gia đình giảm đi đáng kể, từ đó mà sức khỏe tâm thần cũng suy giảm theo.Dựa trên các nghiên cứu tâm lý và sinh học, Thế hệ lo âu khẳng định có "2 sai lầm lớn mà chúng ta đã mắc phải đó là: Bảo vệ trẻ em quá mức trong thế giới thực (nơi chúng cần học hỏi từ rất nhiều kinh nghiệm trực tiếp) và thiếu bảo vệ trong thế giới ảo (nơi chúng đặc biệt dễ bị tổn thương ở tuổi dậy thì). Đồng thời, tác giả cũng đưa ra 4 cải cách quan trọng, là cơ sở để tạo ra một tuổi thơ khỏe mạnh hơn trong thời đại công nghệ. Đó là: không dùng điện thoại thông minh trước lớp 9 (khoảng 14 tuổi), không dùng mạng xã hội trước 16 tuổi, trường học không có điện thoại, tương tác trực tiếp và vui chơi không bị giám sát để phát triển các kỹ năng xã hội một cách tự nhiên.Từ khi ra mắt, cuốn sách đã tạo được hiện lớn và đánh giá cao. Bill Gates nhận định đây là quyển sách mà bất kỳ người nuôi dạy trẻ nào (kể cả ba mẹ và nhà giáo dục) cũng nên đọc qua bởi ông lo lắng khả năng tư duy phản biện và tập trung của trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi công nghệ. Gates chia sẻ: "Haidt giải thích sự thay đổi trong cách trẻ em ngày nay trải qua tuổi thơ, từ nô đùa chạy nhảy đến chỉ dùng điện thoại, tác động khả năng các bé phát triển và xử lý cảm xúc. Tôi đánh giá cao việc tác giả không chỉ nêu ra vấn đề mà còn trình bày giải pháp đáng cân nhắc".Lạc quan hòa bình ban đầu còn đâu
Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đã bị bắt hôm 15.1 liên quan đến một cuộc điều tra tội phạm nổi dậy.Ông Yoon nói rằng ông chỉ hợp tác với cuộc điều tra bất hợp pháp để tránh đổ máu.Dưới đây là những gì dự kiến sẽ diễn ra trong những ngày tới.Ông Yoon đã bị đưa đến văn phòng của CIO, hay Văn phòng Điều tra Tham nhũng dành cho Quan chức Cấp cao.Cơ quan này đang dẫn đầu cuộc điều tra về vai trò của ông Yoon trong việc ban bố thiết quân luật vào ngày 3.12.2024.Tuy nhiên, cơ quan không có thẩm quyền truy tố tổng thống.Cơ sở thẩm vấn bao gồm một khu vực nghỉ ngơi mới với một chiếc sofa dành cho ông Yoon, theo hãng thông tấn Yonhap.CIO đã chuẩn bị một bảng câu hỏi dài hơn 200 trang cho ông Yoon.Tuy nhiên, một quan chức CIO cho biết ông Yoon từ chối nói chuyện và không đồng ý thực hiện các cuộc phỏng vấn với các nhà điều tra được ghi lại trên video.Nhà chức trách có 48 giờ để thẩm vấn ông Yoon.Sau khoảng thời gian đó, họ phải xin lệnh giam giữ ông tối đa 20 ngày hoặc trả tự do cho ông.Hai trong bốn bộ phận điều tra của CIO hiện không có nhân viên.Và chỉ có chín công tố viên và phó trưởng phòng đang xử lý vụ án của ông Yoon.Điều đó dẫn đến câu hỏi cơ quan này có đủ khả năng đảm nhiệm một vụ án chống lại Tổng thống Yoon hay không.Trong thời gian bị giam giữ, nhà lãnh đạo dự kiến sẽ bị giam tại Trung tâm giam giữ Seoul và không bị thẩm vấn.Cựu Tổng thống Park Geun-hye và Chủ tịch Samsung Electronics Jay Y. Lee trước đây cũng từng bị giam ở đó.Ông Yoon có thể sẽ bị biệt giam theo tiền lệ và do chức vụ mà ông đang giữ.Phòng giam của ông có thể lớn hơn và được trang bị tốt hơn so với phòng giam đơn tiêu chuẩn có diện tích hơn 6m2.
VinBrain phát triển nền tảng AI tạo sinh thúc đẩy chuyển đổi số y tế
Thiếu tá, thạc sĩ, bác sĩ Phạm Thành Luân, khoa Xạ trị, Viện Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Quân y 175 cho biết, từ năm 2019, Bệnh viện Quân y 175 triển khai thường quy kỹ thuật sinh thiết xương dưới hướng dẫn của máy CLVT.Tuy nhiên, kỹ thuật này áp dụng khá hạn chế, nhiều tình huống tiên lượng khả năng tai biến cao (chảy máu, tổn thương thần kinh, tủy sống, gãy xương) do bác sĩ không thể thực hiện hoặc bệnh nhân cũng không đồng ý thực hiện.Ngoài ra, kỹ thuật kinh điển cũng có nhiều nhược điểm khác, như: bệnh nhân đau nhiều, thời gian sinh thiết thường kéo dài khoảng 45 - 60 phút, kim đi sai hướng dẫn đến phải rút kim và chọc lại chụp CLVT kiểm tra nhiều lần (trung bình 5 - 7 lần) gây tăng liều chiếu xạ lên người bệnh và nhân viên y tế.Từ năm 2022, Bệnh viện Quân y 175 được trang bị Robot MaxiO hỗ trợ định vị dẫn đường, ứng dụng trong sinh thiết các khối u tạng đặc (phổi, gan, thận…), dẫn hướng cho việc điều trị u bằng sóng cao tần… Kỹ thuật này đã chứng minh hiệu quả vượt trội, tính an toàn cao so với trước đây. Nhưng, nếu dùng Robot để thực hiện toàn bộ quy trình sinh thiết xương lại không khả thi, do kim sinh thiết xương (kim lớn và có cán rộng hơn nhiều lần kim sinh thiết mô mềm) không phù hợp với cánh tay hẹp của Robot khi thực hiện thao tác khoan cắt cơ quan có độ cứng cao như xương. Hơn nữa Robot sẽ cảnh báo mất an toàn và dừng hoạt động khi có xoay lắc mạnh qua cánh tay của hệ thống (trong khi muốn khoan được mảnh xương thì thường phải khoan tịnh tiến và xoay lắc mạnh)."Chúng tôi nhận thấy Robot MaxiO có ưu điểm vượt trội nếu áp dụng vào sinh thiết xương. Đặc biệt là sinh thiết ở các vị trí khó tiếp cận, tổn thương nhỏ, sâu nhờ khả năng định vị - dẫn đường rất chính xác. Chúng tôi đã cải tiến và thông qua hội đồng chuyên môn quy trình sinh thiết xương bằng cách kết hợp quy trình kinh điển với việc dùng Robot và một số cải tiến khác", bác sĩ Phạm Thành Luân chia sẻ.Theo bác sĩ Phạm Thành Luân, việc kết hợp quy trình kinh điển với việc dùng Robot và một số cải tiến khác đã chứng minh những ưu điểm hơn trước.Thứ nhất, dùng Robot hỗ trợ ở những bước đầu quan trọng nhất, tức hỗ trợ dẫn đường để đi đến vỏ xương đúng hướng vào tổn thương. Sau đó ngưng sử dụng Robot và tiếp tục quy trình khoan cắt bằng tay như cũ. Khi đã được Robot dẫn đường chính xác thì việc khoan cắt này rất an toàn và chính xác so với cách làm cũ chỉ chọc kim theo kinh nghiệm của bác sĩ. Thứ hai, dùng túi hút chân không định hình cố định bệnh nhân chắc chắn. Điều này giúp trong quá trình sinh thiết hầu như bệnh nhân không di lệch.Thứ ba, gây tê hiệu quả bằng cách tiêm thuốc tê qua cánh tay dẫn đường của Robot, đúng đường đi của kim sinh thiết đến tận vỏ xương, vị trí phân bố nhiều thần kinh cảm giác đau nhất của xương."Kỹ thuật sinh thiết xương sau khi cải tiến đã áp dụng tại Bệnh viện Quân y 175 đã sinh thiết được các vị trí xương khó và rất khó, ít xâm lấn mang lại hiệu quả không thua kém so với phẫu thuật mổ mở mang tính tàn phá (trước đây không có Robot hỗ trợ không thể sinh thiết). Hơn 1 năm triển khai, chúng tôi đã sinh thiết được 95 bệnh nhân, trong đó có những ca rất khó như 8 vị trí xương sọ - nền sọ, 12 cột sống cổ, 24 cột sống ngực và 30 ca cột sống lưng ở vị trí khó (tổng 74 ca)", bác sĩ Phạm Thành Luân thông tin.Cũng theo bác sĩ Phạm Thành Luân, kỹ thuật sinh thiết xương này có thể chuyển giao dễ dàng để áp dụng nhân rộng cho các cơ sở y tế có trang bị Robot MaxiO mà không cần mua thêm trang thiết bị nào. Với các cơ sở chưa có Robot có thể gửi bệnh nhân tới các cơ sở y tế có trang bị để thực hiện nhằm mang lại lợi ích khai thác hiệu quả trang thiết bị cho bệnh nhân. Mặt khác, kỹ thuật sinh thiết xương này không chỉ áp dụng phục vụ cho chuyên ngành ung thư mà còn được áp dụng sinh thiết - lấy bệnh phẩm làm xét nghiệm vi sinh cho các chuyên ngành nội thần kinh, ngoại thần kinh cột sống, hàm mặt, xương khớp, lao... ở nhiều cơ sở y tế.Bác sĩ Nguyễn Thành Công, Trưởng khoa Xạ trị, Viện Ung bướu và Y học hạt nhân, Bệnh viện Quân y 175 chia sẻ thêm, phương pháp mới trong sinh thiết xương tại Bệnh viện Quân y 175 mang lại hiệu quả về kinh tế - xã hội.Theo đó, giảm được gánh nặng, chi phí y tế. Giảm tải bệnh nhân chờ mổ vốn đang quá tải tại nhiều bệnh viện. Chăm sóc sau mổ đơn giản, chỉ có sẹo rạch da 5 mm."Nếu chỉ tính riêng chi phí về giá kỹ thuật, 1 ca sinh thiết theo quy trình của kỹ thuật này này so với mổ mở đã giảm được 75% chi phí", bác sĩ Nguyễn Thành Công nói.Kỹ thuật sinh thiết xương với sự hỗ trợ của Robot MaxiO là sáng kiến cải tiến, được bình chọn là 1 trong 27 công trình tham dự vòng cuối của giải thưởng Thành tựu Y khoa Việt Nam lần thứ V do Sở Y tế TP.HCM tổ chức. Bệnh viện Quân y 175 cũng đề xuất tham dự giải thưởng tuổi trẻ sáng tạo trong quân đội lần thứ 25 năm 2025.
Phần hội được tổ chức với nhiều trò chơi dân gian, các đêm diễn xướng văn nghệ dân gian như: trò Kiều, dân ca ví, dặm... sôi nổi, náo nhiệt.
Sở TT-TT TP.HCM: 'Học sinh chuẩn bị dừng học' là tin giả mạo
Bệnh dại là một bệnh nhiễm virus nặng gây viêm não tủy cấp tính, do vi rút dại lây từ động vật có vú sang người, khi đã lên cơn dại tỷ lệ tử vong là 100%.Tại Việt Nam, bệnh dại xuất hiện ở nhiều địa phương, nguồn truyền bệnh chính là chó, mèo. Bệnh thường tăng cao vào mùa nắng nóng từ tháng 5 đến tháng 8 hằng năm. Năm 2023 số người điều trị dự phòng bệnh dại là 674.888 người tăng hơn 45% so với năm 2022; cả nước cũng ghi nhận 82 ca tử vong do bệnh dại tại 30/63 tỉnh thành, phố. Tính đến cuối năm 2024, cả nước ghi nhận 84 ca tử vong do bệnh dại tại 34/63 tỉnh, thành phố. Bệnh dại có thể dự phòng bằng tiêm vắc xin hay huyết thanh kháng dại, tiêm ngay lập tức và đúng phác đồ có thể phòng bệnh 100%. Tuy nhiên, nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của bệnh dại còn rất chủ quan, lơ là, không tiêm phòng huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng dại kịp thời sau khi bị động vật nghi dại cắn hoặc tiêm muộn, tiêm không đủ liều, không đúng chỉ định. Nhiều trường hợp được chỉ định tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin phòng dại nhưng vì băn khoăn chi phí tiêm chủng cao, tâm lý sợ tốn kém tiền bạc nên đã trì hoãn mũi tiêm hoặc không tiêm. Lo ngại hơn, vì chủ quan và thiếu thông tin, người dân bị phơi nhiễm với bệnh dại đã không đến cơ sở y tế để tư vấn, tiêm phòng vắc xin và huyết thanh kháng dại. Bên cạnh đó, còn có những trường hợp lại tự chữa trị hoặc nhờ thầy lang chữa trị bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Đơn cử, ca tử vong do bệnh dại ghi nhận tại thôn O Đất, xã Ia Băng, H.Đăk Đoa, tỉnh Gia Lai vào ngày 8.8.2024. Ngoài trường hợp tử vong là anh D., địa phương còn ghi nhận 11 trường hợp phơi nhiễm. Thông tin từ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai, trước đó, anh D. bị chó của gia đình cắn, đến cơ sở y tế để xử lý vết thương, nhưng không khai báo và cũng không tiêm huyết thanh kháng dại, vắc xin phòng bệnh dại. Con chó sau khi cắn anh D. đã bị người nhà đập chết làm thịt để ăn. Kết quả điều tra cho thấy, xác minh có 11 người phơi nhiễm; trong đó, 2 người nguy cơ rất cao do trực tiếp làm thịt chó, 9 người tiếp xúc với trường hợp tử vong do bệnh dại.Tháng 5.2024, bà D. sinh năm 1971, ngụ phường Long Tâm (TP.Bà Rịa, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) bị mèo cào vào chân với vết xước trầy ở da, chảy máu nhẹ, do nghĩ mèo nhà nuôi nên bà D. chủ quan không đi tiêm dự phòng sau phơi nhiễm. Tháng 11.2024, bà D. có biểu hiện bị sốt, mệt mỏi, đau họng, khó thở và người nhà đưa vào bệnh viện cấp cứu với chẩn đoán bệnh dại viêm cơ Tim cấp và tử vong sau đó vài ngày.Ngoài ra, thực trạng hiện nay cho thấy một số nhân viên y tế vẫn còn e ngại trong việc tiêm kết hợp huyết thanh kháng dại và vắc xin dại, cho rằng có nhiều tác dụng phụ. Do đó, việc triển khai đưa huyết thanh kháng dại vào các điểm tiêm chủng, còn e dè các phản ứng sau tiêm.Theo thống kê của ngành Y tế, những năm gần đây bình quân cả nước có khoảng 600 nghìn người bị chó, mèo cắn và trên 70 người tử vong mỗi năm dù đã có vắc xin cho cả người và động vật. Bệnh dại luôn giữ vị trí có số ca tử vong nhiều nhất trong các bệnh truyền nhiễm. Bên cạnh đó, chi phí để giải quyết hậu quả khi bị chó, mèo cắn và các hệ lụy của bệnh dại tiêu tốn gần 1.000 tỉ đồng/năm.Bệnh dại còn gây ảnh hưởng đến an sinh xã hội và các khía cạnh của đời sống như gây đau khổ cho gia đình nạn nhân; vết thương do chó cắn ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm thần của nạn nhân có thể suốt đời; mất cơ hội vui chơi giải trí, nghiên cứu, học tập, làm việc và gây ảnh hưởng môi trường.Viện Vắc xin và Sinh phẩm y tế (IVAC) là đơn vị trong nước, sản xuất huyết thanh kháng dại để dự phòng bệnh dại cung cấp cho các cơ sở tiêm chủng trên toàn quốc trong gần 30 năm nay. Không ngừng áp dụng công nghệ sản xuất tiên tiến, hiện đại và tuân thủ GMP vào trong sản xuất. IVAC đã cải tiến thành công sản phẩm huyết thanh kháng dại tinh chế với tên thương mại mới là IVACRIG hiệu quả và an toàn cho người sử dụng. Sản phẩm IVACRIG (huyết thanh kháng dại tinh chế) được sản xuất từ huyết thanh ngựa áp dụng theo công nghệ tinh chế tiên tiến. Mỗi lô IVACRIG được đưa ra thị trường sau khi trải qua 3 cấp đánh giá về an toàn thuốc và được Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm Y tế cấp giấy chứng nhận chất lượng sau khi xem xét đầy đủ hồ sơ sản xuất lô và kiểm soát chất lượng.IVACRIG là sản phẩm có độ tinh sạch cao, an toàn, hiệu quả với giá thành hợp lý góp phần điều trị dự phòng cho người bị động vật nghi dại cắn, trung hòa virus dại giảm các khả năng gây phản ứng phụ, các phản ứng phụ (nếu có) chỉ thoáng qua và dễ dàng giải quyết như đau tại chỗ, đỏ, ngứa.Bệnh dại hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tuy nhiên hoàn toàn có thể phòng tránh được. Người dân khi bị chó mèo cắn cần kịp thời đến cơ sở y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc xin phòng dại, huyết thanh kháng dại, tuyệt đối không chữa bệnh dại bằng các biện pháp chưa được Bộ Y tế công nhận. Chủ quan sẽ trả giá đắt.
